In het gebouw waren gipskartonplatenwanden geïnstalleerd, onder andere als voorzetwanden tegen de gevel. Achter deze gipsplaten was eerst een laag van 12 mm dikke houten platen (OSB) aangebracht. De naden van de gipsplaten waren gevoegd, afgewerkt en geschuurd, waarna de wanden waren geschilderd. Na verloop van tijd waren er scheuren ontstaan op de plaatsen waar de gipsplaten samenkwamen. De opdrachtgever vroeg zich af wat hiervan de oorzaak is en had het Technisch Bureau Afbouw gevraagd om een onderzoek uit te voeren.
Krimp- en haarscheuren
“Het gebouw had een staalconstructie met metalen sandwichpanelen als buitenbekleding”, vertelt Hermen de Hek, onze plafond- en wanddeskundige. “De betreffende voorzetwanden waren tegen deze gevels gemonteerd en waren al geschilderd. Op verschillende plekken op de wanden waren verwarmingselementen aangebracht. Op een groot deel van de gipsplaatnaden waren nu haarscheuren zichtbaar, die allemaal kenmerken van krimpscheuren vertoonden. In één hoek was er een diagonale scheur, mogelijk veroorzaakt door beweging in het gebouw onder invloed van windbelasting.”
“Onder de gipsplaten was een laag van 12 mm dik OSB aangebracht. De wanden waren op meerdere plaatsen gedilateerd, zoals voorgeschreven in de verwerkingsinstructies voor gipsplaatwanden. Tijdens de werkzaamheden was het niet bijzonder vochtig, maar wel koud. De scheuren waren geleidelijk ontstaan nadat de wanden waren afgewerkt en geschilderd. Ondanks deze scheuren waren de wanden niet vervormd, wat de schade aanzienlijk beperkte. Er waren alleen scheuren op de naden zichtbaar, die relatief eenvoudig te herstellen waren.”
Oorzaak scheurvorming
“De scheuren waren hoofdzakelijk ontstaan door krimp, met name de krimp van de houten platen, wat een veelvoorkomend probleem was. Houten platen van welk type dan ook waren zeer gevoelig voor uitzetting en krimp onder invloed van vocht. In een enkel geval van scheurvorming in de hoek kon er sprake waren van spanningsscheuren als gevolg van bewegingen in het stalen frame van het gebouw. Bij de radiatoren werd het krimpeffect versterkt door de hogere temperaturen en de daarmee gepaard gaande droge lucht die zich boven de radiatoren bevond. Over het algemeen geldt het volgende voor het aanbrengen van houten panelen onder gipsplaten: Het kromtrekken van de wanden, met name de OSB-platen, wordt veroorzaakt door de uitzetting en krimp onder invloed van vocht.”
Hersteladvies met en zonder wapeningsband
“Om de scheuren te herstellen waren er diverse mogelijkheden beschikbaar.
1) Herstel met wapeningsband, de meest robuuste methode:
• Snijd de scheur volledig door de gipsplaat in een V-vorm.
• Maak het oppervlak vrij van losse (voeg)resten en breng een primer aan om stofdeeltjes te fixeren en om absorptie van de ondergrond te verminderen.
• Vul de gipsplaatvoeg met een vezelversterkte voegvuller en breng een papieren (of glasvezel-) wapeningsband aan in de natte voeg. Strijk vervolgens de voeg glad.
• Na volledige droging kan de voeg worden afgewerkt en geschuurd.
2) Herstel zonder wapeningsband, iets minder robuust maar veel sneller:
• Snijd de scheur volledig door de gipsplaat in een V-vorm.
• Maak het oppervlak vrij van losse (voeg)resten en breng een primer aan om stofdeeltjes te fixeren en om absorptie van de ondergrond te verminderen.
• Vul de gipsplaatvoeg met een vezelversterkte voegvuller.
• Na volledige droging kan de voeg worden afgewerkt en geschuurd.
Een extra advies was om na het herstel de wanden te bekleden met renovlies. Deze laag behang versterkt het totale oppervlak.”
Voor een overzicht van onze diensten kun je terecht op www.tbafbouw.nl/diensten.