Eind vorig jaar had een plafond- en wandbedrijf gipskartonplatenplafonds en -wanden gemonteerd op een project. De plafonds waren opgebouwd uit een enkel frame van 60x27mm profielen die met directhangers waren bevestigd aan de bovenliggende constructievloer. De profielen lagen hart op hart 400mm uit elkaar. Tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden was het gebouw open en vochtig geweest. Het plafond- en wandbedrijf had dit meerdere keren aangegeven. Enkele maanden na oplevering was scheurvorming opgetreden in diverse plafonds en wanden in meerdere appartementen. Het plafond- en wandbedrijf wilde weten wat hier de oorzaak van was en had het TBA verzocht om een onderzoek uit te voeren.
Waarnemingen
“De appartementen waren volledig ingericht en bewoond”, vertelt Hermen de Hek, onze plafond- en wandspecialist. “Voor mijn onderzoek had ik appartement 24, 41 en 43 bezocht. In deze appartementen waren op meerdere plaatsen scheuren zichtbaar in de gipsplatenplafonds. Deze scheuren bevonden zich op de langsnaden van de gipsplaten. Bij huisnummer 24 was ook een scheur aanwezig in de lange woningscheidende wand. Ook hier zat de scheur op de plaatnaad. Tijdens de rondgang in de woningen had ik nergens vervormingen of verzakkingen in de plafonds geconstateerd. Wel was er sprake van het ontbreken van dilataties. De aanwezige scheuren waren telkens haarscheuren en een typisch beeld van (overmatige) krimp. Ofwel krimpscheuren. Opvallend was dat in elke woning sprake was van zeer droge omstandigheden, tussen de 28 en 35% relatieve vochtigheid.
Conclusie
De vorm en/of de afmetingen van de plafonds lieten zien dat dilataties ontbraken. Met name bij de overgangen van breed naar smal plafondvlak ontstonden scheuren die door dilateren voorkomen hadden kunnen worden. Er waren geen bijzonderheden geconstateerd aan de stabiliteit van de plafonds. Hetzelfde gold voor de wanden. De oorzaak van de scheuren in de plafonds en enkele wand moest in deze situatie worden gezocht bij het krimpen van de oppervlakken tijdens het drogen. Bouwvocht kan makkelijk door de gipsplaten worden opgenomen als de werkzaamheden in een niet geconditioneerde bouw plaatsvinden. Hierdoor zetten de wanden en plafonds iets uit.
Als het gebouw gaat drogen zal er krimp optreden in de wanden en plafonds. En wanneer de spanning van de krimp te groot wordt zal er scheurvorming optreden op de zwakste plek. Dat is ter plaatse van de plaatnaden zoals het ook het geval was in deze appartementen. Hoe vochtiger de bouw en hoe droger de woningen nu hoe groter de kans op (krimp)spanning en dus scheurvorming. Op het moment van bezoeken was de relatieve luchtvochtigheid in de woningen extreem laag. Dit werd mede veroorzaakt door de vorstperiode. Het is voor gipsplatenwanden en plafonds gewenst dat de luchtvochtigheid nooit onder de 40% komt.
Advies
Herstel was zeker mogelijk en dat moest als volgt gebeuren:
– volledig verwijderen van de voegafwerking, inclusief wapeningsband;
– de ondergrond vrijmaken van voegresten en daarna primeren om stofdeeltjes vast te zetten en om zuiging van de ondergrond te beperken;
– de gipsplatenvoeg vullen met een vezelversterkte voegenvuller en in de natte voeg een papieren (of glasvlies-)wapeningsband aanbrengen en de voeg dichtstrijken en;
– na volledige droging de voeg finishen en na droging schuren.”
Heeft u schade en wilt u graag de oorzaak achterhalen?
Bel dan 070 33 66 500 of mail naar info@tbafbouw.nl. Wij helpen u verder. Kijk voor onze diensten op www.tbafbouw.nl/diensten.